Bruksizm veya diş gıcırdatma hareketi genellikle uyku sırasında meydana gelen bir sorundur.
Uyurken kişinin çenesini sıkması sonucu diş gıcırdatması ortaya çıkar. Bu alışkanlık sürekli hale geldiğinde dişlere ve çene kaslarına ciddi zararlar verebilir. Normal bireylerde alt ve üst çenede bulunan dişlerin çiğneme ve yutkunma fonksiyonları dışında birbirleri ile temas etmemesi gerekir.
Ancak diş gıcırdatma ve diş sıkma gibi hareketlerde dişler sürekli baskı altında olduğu için çeşitli sağlık sorunlarına davetiye çıkartılabilir. Diş hekimliğinde diş gıcırdatma alışkanlığının ortadan kaldırılması için yapılması gereken bazı tedavi yöntemleri vardır.
Diş Gıcırdatma (Bruksizm) Nedir?
Diş gıcırdatma sorunu, temelde strese bağlı olduğu bilinen ve alt ve üst çenedeki dişlerin birbirine sıkıca bastırılmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Genellikle uyku sırasında ve kişinin bilinçli olmadığı dönemde yapılan bu eylem kişinin kendisi tarafından fark edilmeyebilir. Uyku kalitesini ve ağız sağlığını olumsuz etkileyen bu alışkanlık uzun süre sonra bireylerde depresyona sebebiyet verebilir.
Yapılan araştırmalara göre nüfusun yaklaşık yüzde 20’si diş gıcırdatma sorunu yaşamaktadır. Diş gıcırdatma sorununun farkında olma oranı ise yüzde 5 ila 20 arasında değişiklik göstermektedir. Uykudayken diş gıcırdatmanın bazı belirtileri ve nedenleri olduğu bilinmektedir.
Diş Gıcırdatmanın Nedenleri ve Sebepleri Nelerdir?
Diş gıcırdatmanın sebepleri hem fiziksel hem de psikolojik koşullardan kaynaklanabilir. Kadınlarda uyku sırasında diş gıcırdatma sorunu erkeklere kıyasla daha fazla görülmektedir.
Yapılan araştırmalara göre uyku sırasında görülen diş gıcırdatmanın sebepleri şunlardır:
- Yanlış çiğneme alışkanlıkları
- Stres, gerginlik ve anskiyete
- Hareketsiz yaşam
- Düzenli ve dengeli beslenmeme
- Eksik dişler
- Çene kemiğinde dişlerin çapraşıklığı yüzünden kapanış bozuklukları
- Bazı antidepresan ilaçların yan etkisi
- Düşük veya yüksek seviyede yapılan protezler
- Hatalı diş dolguları
Görüldüğü üzere diş gıcırdatma sorununun hem fiziksel hem de psikolojik olarak dayandığı pek çok sebep olabilir. Bu yüzden diş gıcırdatma tedavisinden öncelikle hastanın kapsamlı bir muayeneden geçerek diş gıcırdatmasının arkasındaki sebebin belirlenmesi gerekir.
Eğer diş gıcırdatması sorununa yeterince önem verilmezse ve zamanında tedavi edilmezse çok ciddi sağlık problemleri ile karşılaşılabilir. Bu yüzden tam donanımlı diş kliniğimize başvurarak deneyimli diş hekimlerimizden diş gıcırdatma muayenesi ve tedavisi yaptırabilirsiniz.
Diş Gıcırdatma Belirtileri Nelerdir?
Diş gıcırdatması belirtileri kişinin kendisi tarafından anlaşılmayabilir. Yapılan araştırmalara göre uyurken diş gıcırdattığını fark eden kişilerin sayısı yüzde 5 ila 20 arasındadır. Diş gıcırdatma belirtilerine bakılarak bu sorunun ne kadar şiddetli yaşandığı hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür.
Diş sıkma alışkanlığının bir sonucu olarak ortaya çıkan diş gıcırdatma şu belirtilere sebep olabilir:
- Yanağın iç yüzünde beyaz çizgiler oluşması
- Dilin etrafında diş izleri
- Dişlerin sivri kısımlarında aşına ve düzleşmeler
- Zamanla burun ucu ile çene ucu arasındaki mesafenin azalması
- Baş, boyun ve yüz kaslarında ağrı
- Sabah uyanınca yanak bölgesi ve şakaklarda görülen ağrı
Diş sıkma ve gıcırdatma alışkanlıkları genellikle gece uykusundayken görülür. Ancak zamanla bireyler bu alışkanlıklarını ilerleterek gündüz de benzer fonksiyonel bozukluklar ortaya çıkabilir.
Bu yüzden diş gıcırdatma sorunu göz ardı edilmemeli ve vakaların ilerlemesinin önüne geçilmelidir. Deneyimli diş hekimlerinin görev yaptığı diş kliniğimize gelerek, diş gıcırdatması sorunun tedavisi için kapsamlı muayeneden geçebilirsiniz.
Diş Gıcırdatma Nasıl Teşhis Edilir?
Diş gıcırdatması tanısı koyabilmek için kişinin ağız ve diş çevresinin kapsamlı bir şekilde muayene edilmesi gerekir. Bireylerin kişilik yapısıyla ilgili olduğu düşünülen gece diş gıcırdatma alışkanlığının teşhis edilmesi tedavi süreci açısından son derece önemlidir.
Bazı hastalar gece yatarken diş gıcırdattıklarını fark ettikleri için bu şikayetle diş hekimlerine giderken bazı hastalar ise diş çevresindeki ağrılardan kaynaklı şikayetlerde bulunmaktadır. Diş gıcırdatması teşhisinde şu kriterlere dikkat edilir:
- Diş hekimi bazı belirtilerle karşılaşırsa sürecin ilerleyip ilerlemediğini görmek için birden fazla muayene talebinde bulunabilir.
- Hasta birkaç ziyarette kapsamlı diş muayenesinden geçerek diş gıcırdatma sorununun tespit edilmesini kolaylaştırabilir.
- Teşhis sırasında hastaya genel diş sağlığı, kullandığı ilaçlar, günlük rutinleri, psikolojik durumu ve uyku alışkanlıkları hakkında sorular sorulur.
- Çene kaslarında hassasiyet, kırık veya eksik dişlere bakılarak diş gıcırdatma alışkanlığı teşhis edilebilir.
Bazı vakalarda eksik diş anormalliklerinin de diş gıcırdatma problemi ile bağlantılı olduğu ortaya çıkmıştır.
Deneyimli diş hekimleri hastanın diş gıcırdatma sorunu olup olmadığını tespit edebilmek için röntgen filmi isteyebilir. Bu sayede eklem bozuklukları ile birlikte diş yapısı incelenerek diş gıcırdatmasının arkasındaki sebepler daha net bir şekilde ortaya koyulabilir. Dilerseniz diş gıcırdatma teşhisi yaptırmak isterseniz iletişim sayfamızdan bizlere ulaşabilirsiniz.
Diş Gıcırdatma Tedavisi Nasıl Yapılır?
Diş gıcırdatmasının tedavisi için uygulanması gereken bir dizi yöntem vardır. Bazı vakalarda herhangi bir tedaviye gerek kalmadan da diş gıcırdatma alışkanlığının bırakıldığı görülmektedir.
Özellikle küçük yaştaki çocuklar, ilerleyen zamanda bir süre sonra kendiliğinden diş gıcırdatma sorununu yenebilirler. Genel anlamda bruksizm yani diş gıcırdatma probleminin tedavisinde çeşitli yaklaşımlar vardır.
- Somatik botoks ile tedavi
- Eksik dişlerin tamamlanmasıyla tedavi
- Yanlış veya bozuk çene kapanışlarının düzeltilmesiyle tedavi
- Nörolojik tedaviler
- Farmakolojik tedaviler
- Psikolojik tedaviler
- Uyku kalitesi veya hijyenini sağlayan tedaviler
Diş gıcırdatma sorununun ilerlememesi ve ciddi sağlık sorunlarına yol açmaması için profesyonel yöntemlerle tedavi edilmesi gerekir. Diş doktorları genellikle diş gıcırdatması tedavisinde hastaya ağız koruyucu ve stabilize edici plaklar önermektedir.
Fakat çalışmalar, diş gıcırdatmasını tedavi etmek için kullanılan plakların kas aktivitesinde yüzde 20 ila 50 oranında artış olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bu yüzden gece plakları, diş gıcırdatmasını tedavi etmek yerine sadece diş ve doku hasarını önleyen ekipmanlardır.
Plak kullanımı diş gıcırdatması tedavisine ek bir yöntem olarak tercih edilebilir ancak öncelikle hastalığın altında yatan sebeplere odaklanılması gerekir.
Uyurken Diş Gıcırdatma Tedavisi
Uykuda diş gıcırdatma sorunu genellikle stres ve kaygı ile ilişkilendirilir. Her zaman belirti göstermeyen bruksizm yani diş gıcırdatma sorunda yüz ağrısı veya baş ağrısı hissedilebilir. Uyku sırasında diş gıcırdatmanın pek çok farklı sebebi olabilir.
Uzmanlar göre bruksizm hastalığına sebep olan durumların tam olarak açıklanmasa da fiziksel ve psikolojik durumlar olabileceğini söylemektedir. Uyku sırasında diş gıcırdatma genellikle uyurken yaşanan uyarılmalar, rüyalar veya uyku ile ilgili bir çiğneme aktivitesinden kaynaklanabilir.
Uykuda diş gıcırdatma problemi olan hastalarda tedavi için bruksizm tedavisinde uygulanan benzer yöntemler tercih edilir.
Diş Gıcırdatma Tedavisinde Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Diş gıcırdatma tedavisi bireyin yaşam tarzı değişiklikleriyle de mümkün olmaktadır. Bu alışkanlığın tedavisinde doğru teşhis sayesinde en etkili ve kalıcı tedavi sonuçlarına ulaşılabilir. Fizik ve ilaç tedavisine gerek duyulması halinde diş hekiminin tavsiye ettiği gece plakları ve ilaçlar kullanılmalıdır.
Ancak bunun dışında diş gıcırdatmasına neden olan stresli yaşam, huzursuzluk, uyku kalitesinin düşük olması ve benzeri koşulların da değişmesi gerekir. Diş hekimleri bireyin hangi konuda sıkıntı çektiğini iyi şekilde tespit ederek diş gıcırdatma tedavisinin başarılı sonuçlar vermesini sağlayabilir.
Akşamları uyarıcı madde içeren çay, kahve ve alkollü içkiler içmek yerine uyku kalitesini arttıracak içecekleri tüketmek ve ortamı uykuya hazır hale getirmek önemli katkılar sağlayan değişikliklerdir.
Uykudan önce ılık bir banyo veya egzersiz yapmak da diş gıcırdatmasını engelleyebilecek aktivitelerdir.
Ayrıca bu yazımıza Diş gıcırdatma sebebi nedir?, Diş gıcırdatma için ne yapılmalı? gibi arama terimleri ile ulaşabilirsiniz.
